Otomobil lastikleri
Sağlam lastikler güvenliği ve sürüş keyfini artırır. Genellikle tamamen aşınana kadar kullanılırlar. Peki lastiklerin gerçekten aşınma sınırlarına ulaştığını nasıl anlayabilirsiniz? Ne kadar eski lastikler kullanılabilir? Ve lastiklerinizin kilometre performansını nasıl artırabilirsiniz?
Lastik yaş sınırı için herhangi bir yasal düzenleme yoktur. Sıcak, soğuk ve hepsinden önemlisi sürekli aşınma lastiklere oldukça fazla yük bindirir. Yıllar geçtikçe yol tutuşunu giderek kaybederler. Islak zeminde frenleme ve karda yuvarlanma direnci kötüleşir. Bunlar daha fazla güvenlik sağlayan özelliklerdir ve bu nedenle ihmal edilmemeleri gerekir. Kural: Lastikleriniz on yaşından büyükse değiştirilmelidir.
Ancak her zaman on yıl sınırına bağlı kalınması önerilmez. Lastikler daha hızlı eskiyebilir. Lastikleriniz sık sık ısıya ve UV radyasyonuna maruz kalıyorsa, gözenekli hale gelmeleri daha kısa sürer. Sık kullanan sürücülerin sürekli kullanımı da kullanım ömrünü kısaltır. Bir lastiğin ortalama kilometre performansı yaklaşık 50.000 kilometredir. Bu rakama ne zaman ulaşılacağını sürücü belirler. Kendi hesabınızı kendiniz yapabilirsiniz. Yılda kaç kilometre yapıyorsunuz? Aracını genellikle dışarıda mı kalıyor?
Lastiklerinizi ne süredir kullandığınızı öğrenmek ister misiniz? DOT numarası, bu bilgiyi size verir. Lastik yanağındaki dört rakam, tam üretim tarihini ifade eder. İlk iki rakam takvim haftasını, son iki rakam ise yılı temsil eder. Mesela "1515", lastiklerinizin 2015'in 15. takvim haftasında üretildiği anlamına gelir.
Kesin olan bir şey var ki lastiklerinizin bakımı düzgün bir şekilde yapılsa dahi, en fazla on yıl sonra değiştirilmeleri gerekir. Dikkatli kullanım, lastiklerinizin kullanım ömrünü maksimuma çıkarmanıza yardımcı olacaktır.
İlkbaharda derhal yaz lastiklerine ve sonbaharda kış lastiklerine geçin. Böylece yüzeydeki kaplama korunacak ve lastiklerinizin kullanım ömrünü uzayacaktır. Çünkü yaz ve kış lastiklerinde sıcaklık değişimine uygun bileşenler kullanılır. Daha yumuşak kauçuk bileşenine sahip kış lastikleri, yedi santigrat derecenin üzerindeki sıcaklıklarda daha hızlı aşınır. Yaz lastikleriyse yedi derecenin altında zarar görür.
Ön ve arka lastiklerine dengesiz yük binmemesi için lastikleri ara sıra akslar arasında değiştirin. Kural: Yaklaşık 10.000 kilometre sonra ön lastikleri arka akslara, arka lastikleri ön akslara takın. Lastikleriniz eşit düzeyde aşınmamışsa, daha yeni olan lastikleri arka aksta kullanmalısınız. Arkada, aşınma ve yıpranma genellikle daha şiddetlidir.
Düşük hava basıncı hem arıza ve kaza riskini artırır hem de lastiklerinizin kullanım ömrünü kısaltır. Aracınız için ideal hava basıncı araç belgelerinde belirtilmiştir. Basıncı sık sık kontrol edin ve gerektiğinde lastiklerinizi şişirin. Bu, yüzeydeki ve iç parçalardaki aşınma ve yıpranmayı azaltır. Yüzeyleri görsel olarak kontrol etmeniz de mümkündür. Lastikte çivi veya kıymık gibi yabancı cisimler varsa bunları dikkatlice çıkarın ve lastikte hasar olup olmadığını kontrol edin.
Ne kadar yavaş sürerseniz, lastiklerinizdeki aşınma ve yıpranma oranı o kadar düşük olur. Her şeyden önce, hızlı ivmelenme ve ani frenleme daha fazla aşınma ve yıpranmaya yol açar. Hız tümseklerine de dikkat etmeniz gerekir. Yavaşlamalı ve yavaş ve dikkatli hareket etmelisiniz. Böylece lastikler daha yüksek hızlarda olduğu kadar sıkıştırılmaz.
Daha az sürüşün lastikleri koruduğuna inananlara şunları söyleyebiliriz: Bu kısmen doğrudur, tamamen değil. Aracınızı uzun süre kullanmasanız bile lastikler aracın yükünü taşımaya devam eder. Sonuçta, ağırlık her zaman aynı noktaya biner. Daha fazla basınç uygulanan yerlerde malzeme daha hızlı aşınır. Özellikle bordürlerin kenarları hasara yol açabilir. Lastik, park halindeyken bordürlere temas ettiğinde şiddetli basınç altındadır.
Aracınızı zaman zaman hareket ettirin ve bordülere dikkat edin. Birkaç metre hareket ettirmek, belirli bölgelere binen yükü hafifletmek için yeterli olacaktır. Böylece bir taraftaki basınçtan kaynaklanan tekerlek dengesizlikleri ve düz noktalar önlenebilir.
Kış lastiklerini de yaz lastiklerini de mümkün olduğunca karanlık, kuru ve serin bir yerde saklamanız gerekir. Hepsinden önemlisi, lastikleri güneş ışığına maruz bırakmamalısınız. Böylece malzeme esnekliğini korur ve herhangi bir çatlak oluşmaz. Jantsız lastikler asılı olarak veya dik konumda saklanmalıdır. Jantlı lastikler, yan yatırılarak da saklanabilir.
